Tiến sĩ ngôn ngữ và hành trình lan tỏa tiếng Việt khắp năm châu

Trong quá trình sinh sống và làm việc tại Australia, anh nhận thấy rõ tầm quan trọng của việc gìn giữ tiếng Việt cho trẻ em ở nước ngoài. Tiếng Việt không chỉ là sợi dây nối kết các bạn nhỏ với gia đình, quê hương mà còn là hành trang hết sức cần thiết của các em trong cuộc sống tương lai sau này trong một xã hội đa văn hóa. Giữ tiếng Việt chính là giữ bản sắc của riêng mình. 

Tuy nhiên, tình trạng mai một tiếng mẹ đẻ đối với trẻ em vẫn đang xảy ra. Trong nhiều gia đình, nếu bố mẹ và ông bà không nói được tiếng Anh thì không thể giao tiếp với con cháu.

Tiến sĩ Nguyễn Thế Dương luôn đau đáu suy nghĩ, các em có thể học các ngoại ngữ khác nhau thì tại sao lại không thể thông thạo tiếng Việt - ngôn ngữ mẹ đẻ của mình? Nhận thấy các em nhỏ người Việt còn thiếu một bộ giáo trình hoàn chỉnh, cập nhật, đúng phương pháp đã thôi thúc anh bắt tay vào triển khai biên soạn một giáo trình để các em có tư liệu học tập tiếng Việt tại nước ngoài.

Cuối năm 2016, anh cùng hai đồng nghiệp ở Viện Ngôn ngữ học là Thạc sĩ Trần Hương Thục và Tiến sĩ Phạm Thị Hương Quỳnh biên soạn bộ sách “Tiếng Việt của em”. Sau hai năm, bộ sách đã được Nhà xuất bản Đại học Quốc gia ấn hành.

Năm 2021, bộ sách này đã giành Giải Nhì (giải cao nhất) trong Cuộc thi “Biên soạn sách, giáo trình dạy học tiếng Việt cho người Việt ở nước ngoài” do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức. Hiện tại, “Tiếng Việt của em” đang được dạy trong Chương trình “Tiếng Việt” trên kênh VTC10 của Đài Truyền hình Kỹ thuật số VTC thuộc Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV).

Bộ giáo trình do anh Dương và đồng nghiệp biên soạn. 

Song song biên soạn giáo trình “Tiếng Việt của em”, anh Dương dành thời gian nghiên cứu về tiếng mẹ đẻ và giáo dục ngôn ngữ trong bối cảnh các nước khác nhau. Với kiến thức, kinh nghiệm và tâm huyết trong giảng dạy, nghiên cứu tiếng Việt, anh cùng đồng nghiệp quyết định phát triển Trường Yêu Tiếng Việt trực tuyến, tiền thân là một mô hình câu lạc bộ đọc sách cho trẻ em người Việt tại Australia. 

Trường Yêu Tiếng Việt đang dùng bộ giáo trình "Tiếng Việt của em" và mở các lớp học tiếng Việt trực tuyến cho trẻ em qua công cụ Zoom ở cả 3 trình độ tiếng Việt là sơ cấp, trung cấp và cao cấp. Mỗi buổi học tiếng Việt trực tuyến của Yêu Tiếng Việt là 45 phút. Xen kẽ các khóa học là các lớp học tiếng Việt tăng cường tập trung vào một số lĩnh vực nhất định như lịch sử văn hóa, văn học, phong tục, tập quán, các lớp đọc - viết tiếng Việt nâng cao.

Lớp học trực tuyến của Trường Yêu Tiếng Việt thu hút học sinh từ khắp nơi trên thế giới.

Mô hình học trực tuyến của trường chú trọng đến vấn đề tương tác. Trong lớp học, thầy và trò cùng nhau trao đổi theo nhóm, theo đội tất cả các chủ đề. 

Ngoài ra, trường cũng thiết kế các trò chơi ngôn ngữ mang đậm tính tương tác như trò mở ô đoán từ hay mô phỏng trò chơi trên truyền hình: Ai là triệu phú, Chiến nón kỳ diệu, Đuổi hình bắt chữ… Cách giảng dạy này tạo hứng thú, hấp dẫn hơn đồng thời nâng cao hiệu quả dạy và học.

Lớp học sử dụng trò chơi ngôn ngữ mang tính tương tác.

Trường Yêu Tiếng Việt đã có hàng ngàn học sinh đăng ký, theo học từ hơn 30 quốc gia và vùng lãnh thổ từ Mỹ, Australia, Anh, Pháp, Đức, Nhật Bản đến các nước có tương đối ít người Việt sinh sống như Guyane, Cameroun hay Saudi Arabia. Trường tổ chức rất nhiều hoạt động trao đổi văn hóa nhằm quảng bá rộng rãi tiếng việt trong cộng đồng người Việt ở hải ngoại, nâng cao vị thế của tiếng Việt trên trường quốc tế.

Anh Nguyễn Thế Dương còn tích cực tổ chức và tham gia rất nhiều hoạt động lan tỏa tình yêu tiếng Việt đến các cộng đồng người Việt khắp năm châu, như: “Ngày hội tiếng Việt” năm 2019 tại Brisbane, Chương trình văn nghệ “Yêu Tết” do Trường Yêu Tiếng Việt tổ chức thường niên dịp đầu năm kể từ 2021, Chương trình tham quan “Một vòng Hà Nội” và Chương trình gặp mặt giao lưu, gây quỹ trao tặng học bổng và sách cho Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Nà Phòn, Mai Châu (Hòa Bình) năm 2022; Chương trình giới thiệu nghệ thuật đọc sách Kamishibai (phối hợp cùng Nhà xuất bản Kim Đồng) năm 2024, tham gia làm giám khảo Cuộc thi “Em siêu tiếng Việt” do Tổng lãnh sự quán Việt Nam tại Sydney tổ chức. 

Đồng thời anh cũng tích cực tham gia vào việc vận động thành lập Ngày Tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.