Người Dao mặc lễ phục khi đi chăn trâu, đãi khách trong bếp, phụ nữ ngồi quay lưng vào bàn thờ, nam giới mặc yếm nữ… là những “hạt sạn” được giới chuyên môn và cộng đồng người Dao “nhặt ra” trong bộ phim “Đi giữa trời rực rỡ” mới lên sóng “giờ vàng” VTV.
Một sản phẩm văn hóa nhiều 'sạn'
“Đi giữa trời rực rỡ” là câu chuyện về Pu, một cô gái người Dao luôn khao khát được học đại học, được bước ra thế giới chứ không quanh quẩn mãi ở ruộng nương, rồi lấy chồng sớm như nhiều bạn bè cùng lứa.
Bộ phim từng được kỳ vọng là một dự án có nhiều mới mẻ, đột phá, với những cảnh quay hùng vĩ và nên thơ của thiên nhiên vùng cao kết hợp với những nét văn hóa truyền thống độc đáo của đồng bào dân tộc Dao.
Song, ngay từ tập đầu tiên, chị Ma Thị Luyến, người Dao Tuyên Quang cư trú ở Tây Nguyên đã nhận thấy những “hạt sạn” lớn, sai hoàn toàn với cách người Dao thực hành văn hóa.
Những phân cảnh cho thấy nhân vật Pu mặc lễ phục (có chùm bông đỏ) đi chăn trâu. (Ảnh: NSX)Theo chị Luyến, nhân vật nữ mặc lễ phục người Dao, tương tự áo dài lễ phục của người Kinh, đi chăn trâu. Nhân vật Chải (nam chính) đeo yếm nữ nhảy múa. Đó là những điều không hợp lý trong văn hóa người Dao.
“Dân tộc Dao có hơn 25 loại hình trang phục khác nhau của các nhóm dân tộc. Sự đa dạng ấy của người Dao xứng đáng được tôn vinh ở góc nhìn bản sắc, góc nhìn tích hợp các sáng tạo trong lịch sử của tiền nhân. Bản thân người Dao cũng như nhiều dân tộc khác, có sự phân biệt rành mạch giữa thường phục, lễ phục, chứ không bao giờ tuỳ tiện sử dụng lễ phục trong lao động và thường phục trong các kỳ lễ hội,” chị Luyến cho hay.
Trao đổi với phóng viên Báo Điện tử VietnamPlus về vấn đề này, Tiến sỹ Bàn Tuấn Năng, Ủy viên Ban thường vụ Hội Trí thức Khoa học và Công nghệ trẻ Việt Nam, Trưởng Ban đại diện nhóm "Người Dao Việt Nam-Gắn kết từ bản sắc" chỉ ra nhiều lỗi sai về mặt văn hóa trong bộ phim. Chẳng hạn như các nhân vật mặc bộ áo có ngù bông màu đỏ là lễ phục đi chăn trâu, đi làm đồng là không hợp lý. Người Dao cũng không có quan niệm phải có con trai để nối dõi tông đường. Nếu không có con trai thì họ đổi họ cho con rể để thành con trai của mình.
Ông thông tin thêm rằng người Dao không đãi khách trong bếp, cũng không xưng hô "mày-tao" với cán bộ giống trên phim.
Đăng thảo luận